2. “Od lat wątek Złotego Pociągu, wiązany jest z podziemiami, wykuwanymi w latach 1944 – 1945 pod Zamkiem Książ. Ów mityczny pociąg miał wyjechać na początku roku 1945 z Wrocławia i zniknąć w okolicach 65 km. linii kolejowej Wrocław – Wałbrzych. Wielu pasjonatów tego tematu twierdzi, że w okolicach tego odcinka miał znajdować się tunel, łączący ten fragment trasy kolejowej z podziemiami Książa. Według niepotwierdzonych relacji w składzie miały znajdować się depozyty wrocławskiej ludności, muzealia oraz inne skarby.”
3. “Słynny, niemal 7-metrowy perłowy naszyjnik, uchodzi za najdłuższy na świecie. Księżna Daisy otrzymała go od swego małżonka Jana Henryka XV w trakcie podróży poślubnej w roku 1892. Perły były w posiadaniu Daisy do roku 1936, kiedy to najmłodszy syn księżnej, Bolko, został aresztowany przez Gestapo. Wówczas księżna miała zwrócić się do jednej z firm jubilerskich we Wrocławiu, z prośbą o wycenę perłowego naszyjnika. Najprawdopodobniej to wtedy 7-metrowy sznur pereł został pocięty i jego część została sprzedana, by sfinalizować uwolnienie Bolka z więzienia. Tu także urywa się opowieść o perłach Księżnej. Wątek naszyjnika pojawia się ponownie dopiero w roku 1946 w relacji jednego z pracowników Dyrekcji Dóbr Książęcych, który obecny był podczas otwarcia sejfu w jednym z pomieszczeń wałbrzyskiego zamku Hochbergów, przez urzędników Urzędu Bezpieczeństwa. Miał on widzieć w sejfie biżuterię należącą do Daisy, w tym długi sznur pereł. Niestety, do dziś nie wiadomo, co stało się z tymi klejnotami.”
4. “Biblioteka książańska - Jedna z największych bibliotek prywatnych na osi Praga – Wrocław – Kraków, przed II Wojną Światową. W 1909 r. księgozbiór Biblioteki Hochbergów liczył 45 000 tomów. Została ona rozgrabiona i wywieziona najpierw przez Rosjan, a po zakończeniu II Wojny Światowej przez szabrowników. Dziś w Zamku Książ znajduje się jedynie pięć oryginalnych egzemplarzy z dawnej biblioteki.”
5. “Jedyny obraz da Vinci w zbiorach polskich. „Dama z gronostajem”, zwyczajowo nazywana „Damą z łasiczką”, to portret Cecylii Gallerani. Obraz powstał w roku 1489 i pozostawał w rękach Cecylii do jej śmierci w roku 1536.W roku 1788 portret zakupił książę Adam Jerzy Czartoryski. Obraz podarował swej matce, Izabelli, która wówczas tworzyła w Puławach pierwsze na ziemiach polskich muzeum. Po upadku Powstania Listopadowego „Dama z łasiczką” trafiła do Sieniawy, gdzie została zamurowana w jednej z komnat tamtejszego pałacu. W roku 1840 portret przewieziono do paryskiego Hôtel Lambert, siedziby Czartoryskich na emigracji. Tam pozostawał przez przeszło 30 lat, niedostępny dla publiczności. W latach 1870-1880 Czartoryscy przenosiśi swoje zbiory do Krakowa, który był wówczas pod zaborem austriackim. „Dama z łasiczką” została wystawiona na widok publiczny dopiero w roku 1876, kiedy otwierano w Krakowie Muzeum Czartoryskich. Na czas I wojny światowej portret Damy umieszczono w drezdeńskiej Gemäldegalerie, wtedy też uznano go za autentyczne dzieło Leonarda da Vinci. Do Krakowa obraz wrócił w roku 1920. W roku 1939 obraz znalazł się na Wawelu, w rezydencji gubernatora Hansa Franka, stamtąd zaś pod koniec wojny został wywieziony do jego willi w Schliersee w Bawarii. Wówczas w transporcie dzieł muzealnych z Wawelu oprócz „Damy z gronostajem” miały znajdować się obrazy Rafaela Santi “Portret Młodzieńca” i Rembrandta “Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” - najważniejsze dzieła z kolekcji Izabeli Czartoryskiej. W roku 1945, kiedy do Bawarii wkroczyły wojska amerykańskie obraz da Vinciego przekazano do składnicy dzieł sztuki w Monachium, a w następnym roku władze wojskowe wyraziły zgodę na powrót dzieła Leonarda do Polski.”
6. “Najgłośniejsza kradzież początku XX wieku. 23 sierpnia 1911 r. z Luwru zaginął najbardziej znany obraz Leonarda da Vinci „Mona Lisa”. Początkowo informację o kradzieży utrzymywano w ścisłej tajemnicy. Po dwóch latach, w roku 1913, do muzeum we Florencji, zgłosił się antykwariusz Alfredo Geri z listem od niejakiego Leonardo Vincenzo, w którym ten ostatni przyznawał się do posiadania obrazu da Vinciego, i jednocześnie przyznawał, że obraz ten musi pozostać we Włoszech. Antykwariusz Geri umówił spotkanie z Vincenzem, stawiając jednocześnie warunek, ze przybędzie na spotkanie z rzeczoznawcą, który potwierdzi autentyczność obrazu. Rzeczywiście, prezentowany obraz miał okazać się oryginałem. Zawiadomiono policję, która aresztowała złodzieja. Był nim Vincenzo Peruggia, z zawodu szklarz, pracujący przy oprawie obrazów w Luwrze. Zeznał on, że nie planował kradzieży, ale kiedy zauważył, że obraz nie jest szczególnie chroniony, postanowił działać. Kierowała nim jedynie patriotyczna chęć zwrócenia portretu ojczyźnie. Ukrył się więc w niedzielę w muzeum, a następnego dnia rano, ubrany w biały fartuch, wyniósł obraz na nieuczęszczaną klatkę schodową. Obraz przeleżał dwa lata, ukryty w walizce pod jego łóżkiem.”
7. “Największa i najbardziej zuchwała kradzież dzieł sztuki w USA. W 1990 roku z Muzeum im. Isabelli Stewart Gardner w Bostonie dwóch włamywaczy przebranych za policjantów wyniosło 13 dzieł sztuki, w tym trzy obrazy Rembrandta: “Burza na Jeziorze Galilejskim” (jedyny marynistyczny obraz tego malarza, uważany obecnie za jeden z dwóch najbardziej wartościowych, skradzionych obrazów na świecie), “Dama i Pan w Czerni” oraz “Autoportret”. Złodzieje opuścili muzeum po 81 minutach zabierając ze sobą dzieła sztuki o łącznej wartości 500 milionów dolarów. Za pomoc w ich odnalezieniu i odzyskaniu można obecnie uzyskać nagrodę w wysokości 5 milionów dolarów amerykańskich.”
“_One word..MYSTERY!”
ZAMEK KSIĄŻ/Lipiec 2022/Wałbrzych/Fot. Zamek Książ